|
Οι νέοι σήμερα ως ενεργοί πολίτες
Του Γιώργου Λάγαρη
Είναι γεγονός πως τα τελευταία ιδιαίτερα χρόνια αντιμετωπίζουμε μια δυσάρεστη πραγματικότητα. Ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας εμφανίζει σημάδια απολιτικοποίησης και αποφυγής ενασχόλησης με υποθέσεις που αφορούν στο σύνολο της κοινωνίας και όχι στον καθένα ατομικά.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής δυστυχώς εγκλωβίζει τον καθημερινό μέσο πολίτη στα προβλήματα του στενού του περίγυρου μη δίνοντάς του την ευχέρεια, τη δυνατότητα και την πολυτέλεια αν θέλετε να ασχοληθεί με πράγματα και υποθέσεις που αφορούν όλους. Έχουμε κάνει τη ζωή μας τόσο πολύπλοκη ώστε να αγωνιζόμαστε για την επιβίωση και να λησμονούμε την ευδαιμονία.
Τα προβλήματα που ο σύγχρονος πολίτης αντιμετωπίζει είναι πολλά. Τα περισσότερα είναι ίσως ψευδεπίγραφα και ανούσια δεν παύουν όμως να απασχολούν και να δημιουργούν αγωνίες και προβληματισμούς σε πολλούς.
Το ζήτημα της επαγγελματικής αποκατάστασης και της εξασφάλισης ενός ικανοποιητικού επιπέδου ζωής είναι ίσως το πρώτο και το πιο σοβαρό ζήτημα το οποία καλείται να αντιμετωπίσει ο οποιοσδήποτε φεύγει από την ασφάλεια και τη σιγουριά της οικογένειας, που ευτυχώς στην Ελλάδα εξακολουθεί και παραμένει ο ισχυρότερος κοινωνικός ιστός.
Οι σπουδές και ο σωστός επαγγελματικός προσανατολισμός είναι γεγονός πως απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος της προσοχής και της ενέργειας των νέων προκειμένου να κάνουν την καλύτερη δυνατή επιλογή. Αν σε αυτή την πραγματικότητα προσθέσει κανείς και τα ερεθίσματα που προσφέρει στους νέους η κοινωνία μας φαίνεται να δικαιολογείται γιατί το κομμάτι του πληθυσμού που εμφανίζει το μεγαλύτερο ποσοστό αποστροφής προς τα κοινά είναι δυστυχώς οι νέοι.
Η επιβολή λανθασμένων προτύπων και ενός συγκεκριμένου ας μου επιτραπεί η λέξη lifestyle, αποπροσανατολίζουν το πιο ζωντανό, το πιο δημιουργικό και το πιο ελπιδοφόρο κομμάτι της κοινωνίας μας υποβαθμίζοντας σίγουρα τις ικανότητές και τις δυνατότητές τους. Σύμφωνα με κάποιες πρόσφατες σχετικά δημοσκοπήσεις οι νέοι αποστρέφονται κόμματα και πολιτικούς και φαίνεται να δείχνουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο στρατό και στην εκκλησία.
Οι νέοι σήμερα ανήκουν σε μια γενιά που έχει μπροστά της μεγάλα και σύγχρονα προβλήματα, πολύ διαφορετικά από αυτά που είχε να αντιμετωπίσει η προηγούμενη. Μια γενιά με τα δικά της βιώματα και τις δικές της ανάγκες που αναζητά τους δικούς της στόχους, τα δικά της οράματα.
Η νέα γενιά σήμερα είναι η γενιά της αισιοδοξίας, της ελπίδας και της αναγέννησης σε μια εποχή των μεγάλων αντιφάσεων αλλά και των μεγάλων προκλήσεων. Από τη μια είναι τα "καλομαθημένα παιδιά" της κοινωνίας της αφθονίας και του καταναλωτισμού καθώς η άνοδος του βιοτικού επιπέδου είναι αδιαμφισβήτητη. Από την άλλη πλευρά, ο σύγχρονος τρόπος ζωής επιβάλλει τον ανταγωνισμό, την κοινωνική απομόνωση και τελικά την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής. Από τη μία θεωρούμε πως έχουν εδραιωθεί θεμελιώδη πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα για τον πολίτη της σύγχρονης Ευρώπης και από την άλλη αντικρίζουμε καθημερινά την κρίση των θεσμών πολιτικής και κοινωνικής συμμετοχής των νέων ανθρώπων.
Πολλοί ισχυρίζονται πως οι νέοι άνθρωποι αποστρέφονται την πολιτική, δεν ενδιαφέρονται για τα κοινά, δεν αναζητούν συλλογική έκφραση. Όλοι αυτοί δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να ρίχνουν νερό στο μύλο της αδράνειας, της απάθειας και της μη συμμετοχής μετατρέποντας την νεολαία σε απλό θεατή των εξελίξεων. Είναι αυτοί που δεν θέλουν την πολιτική και κοινωνική συμμετοχή της νεολαίας, γιατί πολύ απλά ξέρουν ότι μ αυτό τον τρόπο το πιο δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας, το υποκείμενο της κοινωνικής εξέλιξης, αφοπλίζεται. Είναι οι δυνάμεις της συντήρησης που θέλουν τη νεολαία στο περιθώριο των εξελίξεων ακρωτηριάζοντας τη μαχητική αιχμή της κοινωνίας και εξαλείφοντας κάθε πιθανότητα προοδευτικής αλλαγής και αμφισβήτησης.
Οι νέοι πρέπει να παρεμβαίνουν μέσα στο σχολείο για να επιδιώκουν καλύτερες συνθήκες και βελτίωση των υποδομών. Πρέπει να ενισχυθεί ο θεσμός των μαθητικών κοινοτήτων θεωρώντας ότι ο εκφυλισμός των θεσμών πολιτικής συμμετοχής των μαθητών αναστέλλει κάθε δυνατότητα μαζικής παρέμβασης στο σχολείο. Τα μαθητικά συμβούλια, πρέπει να είναι έκφραση δημοκρατικής συμμετοχής και επιτέλους πρέπει να αναλάβουν το πραγματικό τους ρόλο.
Οι νέοι πρέπει να παρεμβαίνουν στην εκπαιδευτική διαδικασία θεωρώντας ότι αυτή πρέπει να είναι χαρά γνώσης αντί για συνεχόμενο μαρτύριο και πολλές φορές εξεταστικό κάτεργο. Να διεκδικούν ένα καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους, στις ανάγκες τις κοινωνίας και θα έχει ως επίκεντρο τον άνθρωπο. Η ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση και οι ίσες ευκαιρίες που πρέπει να παρέχει το εκπαιδευτικό σύστημα είναι για τους νέους θεμελιώδες δικαίωμα σε μία εποχή που η γνώση είναι δύναμη, σε μια κοινωνία που αποκαλείται κοινωνία της γνώσης.
Οι νέοι σήμερα έχουν οικολογικό ενδιαφέρον περισσότερο από κάθε άλλη γενιά. Πρέπει να παίρνουν πρωτοβουλίες μέσα στο σχολείο αλλά και έξω απ αυτό βελτιώνοντας άμεσα το περιβάλλον της γειτονιάς. Κυρίαρχα όμως, αυτό που πετυχαίνουν είναι να διαμορφώνουν οι ίδιοι μέσα τους οικολογική συνείδηση και πολύ περισσότερο να αλλάξουν κατά κάποιοι τρόπο την περιβαλλοντική κουλτούρα των συμμαθητών τους, των συνομηλίκων τους. Οι οικολογικές πρωτοβουλίες ευαισθητοποιούν την κοινωνία και δίνουν το μήνυμα της πολιτικής και κοινωνικής συμμετοχής.
Οι νέοι διεκδικούν συμμετοχή στον πολιτισμό. Για τους νέους ο πολιτισμός είναι η απάντηση απέναντι στη σύγχρονη εποχή της σύγχυσης, της μιζέριας και της κοινωνικής απομόνωσης. Πρέπει να βοηθηθούν να συγκροτούν πολιτιστικές ομάδες με παρόμοια ενδιαφέροντα και ανησυχίες όπως θεατρικές ομάδες, ομάδες φίλων του κινηματογράφου, μουσικά σχήματα, ομάδες που ενδιαφέρονται για το βιβλίο ή ομάδες εθελοντών που παίρνουν πρωτοβουλίες για την πολιτιστική αναβάθμιση της περιοχής τους.
Οι νέοι πρέπει να συμμετέχουν στο εθελοντικό κίνημα υπό την έννοια ότι αυτό αποτελεί μια νέα μορφή πολιτικής και κοινωνικής συμμετοχής, μια ριζοσπαστική εμπειρία ζωής, κοινωνικής υπευθυνότητας και προσωπικής ολοκλήρωσης.
Σήμερα πρέπει να απαιτήσουμε από τους νέους να είναι συμμέτοχοι και συνδημιουργοί ενός μέλλοντος που αφορά όλους κυρίως όμως αυτούς.
Για να απαιτήσουμε όμως πρέπει πρώτα να διαμορφώσουμε το πλαίσιο εκείνο που θα παρασύρει, εμπνεύσει, κινητοποιήσει και επαναδραστηριοποιήσει το μεγαλύτερο κομμάτι της ελληνικής νεολαίας.
Ο στόχος αυτός πρέπει να αποτελέσει το αντικείμενο ενός ευρύτερου εθνικού σχεδιασμού με συγκεκριμένες δράσεις και προβλέψεις. Που να περιλαμβάνει συγκεκριμένες κατευθύνσεις τόσο στην εκπαίδευση και κατάρτιση όσο και στην επιλογή επαγγέλματος αλλά και στην παροχή κινήτρων και ερεθισμάτων που αφορούν στον αθλητισμό, στη ψυχαγωγία και στην καλλιέργεια του πνεύματος και άλλων δεξιοτήτων.
Μια από τις πτυχές της δραστηριοποίησης των νέων είναι σίγουρα η εμπλοκή τους και στις υποθέσεις που αφορούν στα θέματα της τοπικής αυτοδιοίκησης. Και είναι λογικό το ενδιαφέρον τους για τα κοινά να μπορεί να αναπτυχθεί στους χώρους και στις γειτονιές που μεγαλώνουν, που πηγαίνουν σχολείου που απολαμβάνουν τις υπηρεσίες που μπορεί η συγκεκριμένη τοπική κοινωνία να τους προσφέρει. Οι πρωταρχικές τους ανάγκες εκεί διαπιστώνονται και εκεί πρέπει να αντιμετωπίζονται. Η ανάγκη για σωστά και ανθρώπινα σχολεία, για αθλητικές εγκαταστάσεις, για χώρους πρασίνου, για πολιτιστικές και άλλες ψυχαγωγικές εκδηλώσεις εμφανίζονται εκεί που ο νέος μεγαλώνει, εκεί που ο νέος πάει σχολείο και αργότερα εκεί που ο νέος θα πάρει το πρώτο του μεροκάματο.
Αποτελεί δε δόγμα για τη χάραξη μιας τέτοιας πολιτικής ότι αυτή πρέπει να χαραχθεί με τη νέα γενιά και όχι χωρίς αυτήν για αυτήν.
Ο Γιώργος Λάγαρης είναι Δικηγόρος και Νομαρχιακός Σύμβουλος
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΑ ΝΕΑ» στις 1 Μαρτίου 2006
|
